Οι "Σκλάβοι στα δεσμά τους" (2009) του Τώνη Λυκουρέση


Οι «Σκλάβοι στα Δεσμά τους», είναι μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του ομότιτλου κοινωνικού (σοσιαλιστικού) μυθιστορήματος του Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Ενός βιβλίου που σημάδεψε τα ελληνικά γράμματα, αφού είναι από τα πρώτα που γνώρισαν λογοτεχνικά στον έλληνα αναγνώστη τις καινούριες ιδέες, τις ιδέες του σοσιαλισμού των αρχών του περασμένου αιώνα. Ο συγγραφέας του βιβλίου έμεινε στην ιστορία σαν ο πατέρας του κοινωνικού (σοσιαλιστικού) μυθιστορήματος. Αυτός πρώτος πέρασε στο λογοτεχνικό προσκήνιο τις λαϊκές μάζες...

«Οι Σκλάβοι στα Δεσμά τους» εκδόθηκε το 1922 και θεωρείται κατάθεση ψυχής του Κωσταντίνου Θεοτόκη. Πολυπρόσωπο, αιχμηρό πάνω στον κοινωνικό ιστό της Κέρκυρας των αρχών του αιώνα, το βιβλίο του Θεοτόκη δίνει ανάγλυφα το πέρασμα από την αριστοκρατική στην αστική τάξη. Μία αριστοκρατική τάξη που κυριάρχησε για πάνω από τέσσερις αιώνες στα Ιόνια νησιά, και άφησε τη θέση της στην νέα τάξη πραγμάτων, συχνά επώδυνα. «Οι Σκλάβοι στα δεσμά τους», κατά τον Τερζάκη, είναι « ένα μυθιστόρημα οργανωμένο περισσότερο σαν σκηνές».

«Η κινηματογραφικότητα της αφήγησης», είναι κοινή παρατήρηση όλων των μελετητών του Θεοτόκη. Βασικός πυρήνας του βιβλίου όσο και του σεναρίου είναι η παλιά αριστοκρατική οικογένεια των Οφιομάχων που ζει το τέλος της κυριαρχίας της. Οι κινήσεις απελπισίας και πανικού που κάνει η οικογένεια δεν οδηγούν πουθενά αφού η εποχή προβάλλει την κυριαρχία των αστών και το γέννημα του σοσιαλιστικού οράματος.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ


Κέρκυρα αρχές του 20ου αιώνα, η αρχοντική οικογένεια των Οφιομάχων, αντιλαμβάνεται ότι το τέλος της κυριαρχίας της έρχεται. Ο πατέρας Αλέξανδρος Οφιομάχος, αδύνατος μπροστά στους νέους νόμους που επιβάλλει το ελληνικό κράτος και οι οποίοι ισχυροποιούν τους μέχρι πρότινος υποτακτικούς, επιρρεπής στην σπατάλη που απαιτεί η τάξη του, οδηγεί την οικογένεια σε οικονομικό αδιέξοδο. Η μητέρα της οικογένειας ακολουθεί τον πατέρα- αφέντη, τα παιδιά ο Γιωργής, ο Σπύρος και η Λουίζα αναζητούν τον πλούσιο γάμο που θα τους προσφέρει την σιγουριά και θα τους αποτρέψει από την χρεοκοπία.

Μοναδική εξαίρεση η Ευλαλία, η μεγάλη κόρη της οικογένειας που είναι ερωτευμένη με τον ρομαντικό διανοούμενο Άλκη Σωζόμενο. Στον αντίποδα της Ευλαλίας, η Αιμιλία Βαλσάμη απογοητευμένη από τον γάμο της, ζει την ευτυχία παράνομα στην αγκαλιά του Γιωργή, ελπίζοντας στη συνέχεια αυτής της σχέσης. Η συνάντηση της Ευλαλίας με τον πλούσιο γιατρό και βουλευτή Αριστείδη Στεριώτη είναι μοιραία. Ο γιατρός ερωτεύεται την Ευλαλία και ζητάει το χέρι της από τον πατέρα της. Ο Αλέξανδρος Οφιομάχος πνιγμένος στα χρέη, αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα που θέλει τον Γιωργή να έχει σχέσεις με την Αιμίλια, το Σπύρο να κυνηγάει την τύχη του πίσω από πολύφερνες νύφες και τα χαρτιά, τη Λουίζα να έχει μια σχέση χωρίς μέλλον με τον γιο του πλούσιου τραπεζίτη και τον τοκογλύφο Χαντρινό να απαιτεί τα χρωστούμενα βρίσκει την σανίδα σωτηρίας που έψαχνε.


Ο γάμος της Ευλαλίας φαντάζει για την οικογένεια των Οφιομάχων σα θεόσταλτο δώρο, οι όποιες ηθικές αρχές και αναστολές παραγκωνίζονται. Η ωμή οικονομική συναλλαγή δίνει τέλος σε έναν ρομαντικό έρωτα. Ο Άλκης φεύγει από την Κέρκυρα, η Ευλαλία παντρεύεται, ο Γιωργής χωρίζει από τη ερωμένη του, ο Σπύρος συνεχίζει τα χαρτιά η μικρή Λουίζα γίνεται επίσημα η ερωμένη του γιου του τραπεζίτη και η Αιμιλία απογοητευμένη βρίσκει τον έρωτα σε νέα αγκαλιά, μία κίνηση που αλλάζει τα δεδομένα της ιστορίας. Η οικονομική συναλλαγή δεν προσφέρει ούτε χρήμα ούτε ευτυχία στην οικογένεια των Οφιομάχων. Τίποτα δεν μπορεί να αποτρέψει τον ξεπεσμό και την καταστροφή. Σε μια Κέρκυρα που αλλάζει ραγδαία πολιτικό και κοινωνικό πρόσωπο οι προσκολλημένοι στην αριστοκρατία Οφιομάχοι δεν έχουν θέση. Το τέλος τους, σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας τάξης πραγμάτων.

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΤΩΝΗ ΛΥΚΟΥΡΕΣΗ


«Η άνοδος μέσα από την πτώση σηματοδοτεί την μοίρα των ηρώων της ταινίας, στις αρχές του αιώνα» γράφει σε σημείωμα του ο σκηνοθέτης της ταινίας Τώνης Λυκουρέσης, ο οποίος στη συνέχεια διευκρινίζει μεταξύ άλλων: « Η περίοδος που με ενδιαφέρει κινηματογραφικά, είναι τα χρόνια των ανατροπών και των αναπόφευκτων κοινωνικών εξελίξεων. Δε με ενδιαφέρει να σκηνοθετήσω μια ταινία εποχής που να αναλωθεί στη μουσειακή καταγραφή μιας αριστοκρατικής οικογένειας, αναπαριστώντας τους κώδικες συμπεριφοράς της εποχής της. Διεκδικώ να φωτίσω την προσωπικότητα και την ψυχική κατάσταση των ηρώων της ταινίας μέσα από ένα σύγχρονο ερμηνευτικό ύφος, θεωρώντας ότι αντίστοιχες φιλοδοξίες και συγκρούσεις σημαδεύουν και το σήμερα, ένα ολόκληρο αιώνα από την χρονική περίοδο των «Σκλάβων στα δεσμά τους». Ενώ σε άλλο σημείο εξηγώντας την εικαστική και φωτιστική αισθητική που ακολουθεί στην ταινία υπογραμμίζει « αυτή προκύπτει από τη μελέτη ζωγραφικών πινάκων και φωτογραφιών της αντίστοιχης περιόδου, με μία αφαιρετική όμως διαχείριση των κινηματογραφικών μέσων, ώστε το ύφος της ταινίας να σχολιάζει το χθες και όχι να το αναπαριστά με νατουραλιστική ακρίβεια».


Οι χαρακτήρες της ταινίας κατά το σκηνοθέτη, οι αριστοκράτες, οι αστοί και χωρικοί, οι πολιτικοί, οι επιστήμονες, οι ποιητές, οι ιδεολόγοι, οι παρθένες και οι πόρνες «δεν είναι μονοσήμαντοι, αλλά μπλεγμένοι και μετέωροι ανάμεσα στον ατομικό ψυχισμό τους και τους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς (καλοί και κακοί ταυτόχρονα), πρόσωπα που προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στα βίαια ατομικά πάθη και τις ιστορικές αλλαγές γύρω τους».

«Η περιπέτεια της ταινίας είναι πάντα μια γοητευτική περιπέτεια!»… σχολιάζει ο παραγωγός Νίκος Σέκερης. «Το να ακούσεις ξανά ένα τραγούδι εποχής έχοντας στο μυαλό σου τα πρότυπα της εποχής που γράφτηκε, πέρα της μουσειακής αξίας δε σου προσφέρει τίποτα. Οι αξίες του χθες, όπως ένα πολύ καλό τραγούδι που αντέχει στον χρόνο, λειτουργούν όταν τις δένεις με το σήμερα». Με αυτό το παράδειγμα ο Νίκος Σέκερης εξηγεί έναν από τους λόγους που τον έκαναν να μπει σε αυτή την παραγωγή.

«Ασπάστηκα εξαρχής την άποψη του Τώνη, ότι δεν κάνουμε μια τυπική ταινία εποχής, παρόλο που το κόστος ήδη της παραγωγής, λόγω των κουστουμιών και των σκηνικών εποχής είναι μεγάλο. Τα μηνύματα που απορρέουν από τους «Σκλάβους στα δεσμά τους», μπορούν να οικειοποιηθούν από τους σημερινούς νέους θεατές». Η διαχρονικότητα του έργου αλλά και η ιδανική σχέση που έχει διαμορφωθεί μεταξύ του σκηνοθέτη και του παραγωγού είναι για τον Νίκο Σέκερη δυο βασικά στοιχεία που τον έκαναν να συμμετέχει ενεργά σε αυτή την «δημιουργική περιπέτεια». Βέβαια το ανθρώπινο δυναμικό που στελεχώνει αυτή την ταινία είναι όπως ο ίδιος ομολογεί υπέροχο. «Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που έκανα τόσο καλή ομάδα, μια ομάδα που έδεσε μεταξύ της και συλλειτουργεί παραγωγικά και καλλιτεχνικά».

Δείτε trailer της ταινίας 



http://rapidshare.com/files/315751850/sklavoi.rar

Δεν υπάρχουν σχόλια: