60 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ

Ο καπιταλισμός αναπτύσσεται στην Κίνα αργά μόλις τον 19ο αιώνα. Η διαδικασία αυτή θα επιταχυνθεί αρχικά από της διείσδυση του ξένου κεφάλαιου που μετατρέπει την Κίνα σε μισο-φεουδαρχική, αλλά και μισο-αποικιακή χώρα. Η συμμαχία όμως των διαφόρων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που καταλήστευαν την Κίνα με τις αντιδραστικές κυρίαρχες τάξεις των φεουδαρχών και των κομπραδόρων θα εμποδίσει την παραπέρα εξέλιξη της κινέζικης κοινωνίας.

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και οι αρχές του 20ου είναι περίοδος συνεχών ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, αλλά και κινημάτων αγροτικών ή αστικών ενάντια στους τσιφλικάδες, την απολυταρχική εξουσία και τους ξένους επιδρομείς. Το 1911 ανατρέπεται η τελευταία δυναστεία των Τσινγκ για να ιδρυθεί η πρώτη Δημοκρατία της Κίνας με πρόεδρο τον Σουν Γιατ Σεν που καταργείται πραξικοπηματικά λίγους μήνες αργότερα.

Το «κίνημα της 4ης Μάη» του 1919 συμβολίζει μια νέα περίοδο για την κινέζικη επανάσταση. Με το πρώτο γενικευμένο ξαναμοίρασμα του κόσμου (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος» σε συνθήκες ιμπεριαλισμού και την απόσπαση μιας περιοχής, δηλαδή τη δημιουργία της πρώτης σοσιαλιστικής χώρας στη Ρωσία, ο κόσμος έχει μπει σε μια ριζικά νέα εποχή. Παράλληλα στην Κίνα η ανάπτυξη του εθνικού καπιταλισμού χάρη στην εξασθένηση της ιμπεριαλιστικής εξάπλωσης στα χρόνια του πολέμου, η αριθμητική αύξηση του προλεταριάτου (περίπου 2 εκατομμύρια βιομηχανικοί εργάτες σε 450 εκατομμύρια πληθυσμό), η στοιχειώδης ανάπτυξη του εργατικού κινήματος και η επίδραση της Οχτωβριανής επανάστασης και του Μαρξισμού στους διανοούμενους, τη νεολαία και την εργατική τάξη έχουν μεγαλώσει το πολιτικό βάρος της τελευταίας.

Το «κίνημα της 4ης Μάη» συμβολίζει το πέρασμα της κινέζικης επανάστασης στο νέο τύπο αστικοδημοκρατικής επανάστασης, τη «νεοδημοκρατική». Μια χώρα σαν την καθυστερημένη εξαρτημένη Κίνα του 1919, μπορούσε κάτω από την καθοδήγηση της εργατικής τάξης να ολοκληρώσει τις αστικοδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και να περάσει στο σοσιαλισμό, χωρίς να είναι αναγκαίο το καπιταλιστικό στάδιο οικονομικής ανάπτυξης η νεοδημοκρατική επανάσταση στρεφόταν ενάντια στο διεθνή ιμπεριαλισμό και αποτελούσε γι’ αυτό τμήμα της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης παρά τον αστικοδημοκρατικό της χαρακτήρα.

Η θεωρία αυτού του νέου σταδίου, της «νέας δημοκρατίας», που οι βάσεις της τέθηκαν ήδη από το ΙΙ συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1920 και αναπτύχθηκε αργότερα από το ΚΚ Κίνας και τον Μάο Τσε Τουνγκ, τροφοδότησε και επιβεβαιώθηκε στις καταχτήσεις του κινέζικου επαναστατικού κινήματος.

1919-1921: Στις 4 Μάη 1919 συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Τιεν Αν Μεν του Πεκίνου 3000 φοιτητές διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση της «Συνδιάσκεψης Ειρήνης του Παρισιού» που παραχωρούσε στην Ιαπωνία τα δικαιώματα της ηττημένης Γερμανίας στο Σαντόνγκ της Κίνας. Το «κίνημα της 4ης Μάη» σύντομα απλώθηκε σ’ όλη τη χώρα και το λαό, αναγκάζοντας τελικά την κυβέρνηση να μην υποχωρήσει από το αίτημα για ανεξαρτησία του Σαντόνγκ. Στη διάρκεια του κινήματος έγιναν και οι πρώτες πολιτικές (αντιιμπεριαλιστικές) απεργίες των κινέζων εργατών.

Το «κίνημα της 4ης Μάη» ενίσχυσε την επίδραση της Οχτωβριανής Επανάστασης και τη διάδοση του μαρξισμού. Την περίοδο αυτή πλαταίνει η δραστηριότητα και δημιουργία κομμουνιστικών ομάδων, ομίλων κλπ, που το 1921 θα ιδρύσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας.

1921-1924: Το ΚΚΚ παρά τις ελλείψεις του, θεωρητικές και οργανωτικές, συμβάλλει στην πρώτη σημαντική άνοδο του εργατικού κινήματος. Η ήττα και υποχώρηση του κινήματος αυτού το 1923 θέτει στην πράξη το πρόβλημα των συμμάχων της ολιγάριθμης κινέζικης εργατικής τάξης.

1924-1927: Είναι η περίοδος του πρώτου επαναστατικού εμφυλίου πολέμου. Το Γενάρη του 1924 το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα (Κουομιτάνγκ) με πρόεδρο τον Σουν Γιατ Σεν αναδιοργανώνεται με τη συμμετοχή μελών του ΚΚΚ και υιοθετεί τις «νέες τρεις αρχές του λαού» (συμμαχία με την ΕΣΣΔ, συμμαχία με το Κομμουνιστικό Κόμμα, υποστήριξη των αγροτών και εργατών). Νωρίτερα, το Μάρτη του 1923, έχει ιδρυθεί από τον Σουν Γιατ Σεν και με τη βοήθεια των Σοβιετικών, επαναστατική κυβέρνηση στο Γκουαντόγκ (νότια Κίνα) που οργανώνει αργότερα εθνικό επαναστατικό στρατό.

Τα επόμενα χρόνια είναι περίοδος ανόδου του εργατικού κινήματος, αλλά και ισχυρής ανάπτυξης του αγροτικού κινήματος και σύζευξής του με το υπόλοιπο αντιιμπεριαλιστικό αντιφεουδαρχικό κίνημα. Έτσι τον Ιούλη του 1926 η εθνική κυβέρνηση εξαπολύει την «εκστρατεία του Βορρά» που μέχρι τον Απρίλη του 1927 έχει καταλάβει σημαντικό μέρος της Νότιας Κίνας. Στις 12 Απρίλη εκδηλώνεται πραξικόπημα του δεξιού κουομιτανγκικού Τσαγκ Κάι Σεκ σε συνεργασία με ξένους ιμπεριαλιστές, ενάντια στους κομμουνιστές και τους ξεσηκωμένους εργάτες κι αγρότες. Μέχρι τον Ιούλη ο πρώτος επαναστατικός εμφύλιος πόλεμος έχει ηττηθεί.

Ύστερα απ’ αυτόν, έχει γίνει φανερός ο αποφασιστικός ρόλος των αγροτικών μαζών στην έκβαση της επανάστασης και του επαναστατικού στρατού σαν απαραίτητη ιδιομορφία της τελευταίας.

Το Αύγουστο του 1927, ο Τσεν Ντου Σιου, του οποίου η υποχωρητικότητα και ο οπορτουνισμός απέναντι στο Κουομιτάνγκ, επέτρεψε την επιτυχία του αντεπαναστατικού πραξικοπήματος του Τσαγκ Κάι Σεκ, απομακρύνθηκε από την ηγεσία του ΚΚΚ.

Στο μεταξύ, στη διάρκεια του κινήματος οι οργανωμένες δυνάμεις του ΚΚΚ είχαν πολλαπλασιαστεί από 1000 περίπου μέλη το 1925 σε 60000 μέλη το 1927.

1927-1931: Ενόσω το επαναστατικό κίνημα υποχωρούσε, το ΚΚΚ ξεσήκωσε εξέγερση στο Ναντσάν της επαρχίας Τσιαντσί ενάντια στην αντεπανάσταση. Η εξέγερση αυτή σήμανε και την απαρχή συγκρότησης του Κόκκινου Στρατού (μετέπειτα Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού» κάτω από την αυτοτελή καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Τα επόμενα χρόνια, χρόνια μεγάλης καταπίεσης, εκμετάλλευσης και λευκής τρομοκρατίας, αλλά και έντονων συγκρούσεων ανάμεσα στους μιλιταριστές αντεπαναστάτες που στηρίζονταν από διάφορες ιμπεριαλιστικές χώρες, ήταν περίοδος ανασύνταξης των δυνάμεων της επανάστασης. Ανασύνταξη που στηρίχτηκε κύρια στη δημιουργία κόκκινων επαναστατικών βάσεων στις αγροτικές περιοχές. Την περίοδο αυτή διαμορφώνονται στην πράξη οι αρχές του «παρατεταμένου πολέμου».

1931-1935: Μέσα στις συνθήκες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η Ιαπωνία καταλαμβάνει το 1931 τη βορειοανατολική Κίνα. Το Κουομιτάγκ του Τσαγκ Κάι Σεκ δεν πρόβαλε αντίσταση τους επιδρομείς, ακολουθώντας για τα επόμενα χρόνια τη γραμμή του «να ξεκαθαρίσουμε τους λογαριασμούς μας με τους κομμουνιστές πριν αρχίσουμε την αντίσταση κατά της Ιαπωνίας».

Την περίοδο αυτή το ΚΚΚ προσπαθεί να αναπτύξει ένα εθνικό δημοκρατικό, αντιγιαπωνέζικο, αντιτσαγκ-κάι-σεκικό μέτωπο, ενώ ο Κόκκινος Στρατός περνά σε στρατηγική αναδιάταξη – ενεργητική άμυνα (το 1934-35 πραγματοποιείται η περίφημη Μεγάλη Πορεία).
Το 1935 ο Μάο τσε Τουνγκ τίθεται επικεφαλής της ηγεσίας του ΚΚΚ.

1935-1937: Το 1935 η Ιαπωνία εξαπολύει νέα επίθεση στη Βόρεια Κίνα, ενώ διεθνώς δυναμώνει ο φασισμός και ένας νέος παγκόσμιος πόλεμος πλησιάζει απειλητικά. Την ίδια χρονιά το 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς αποφασίζει τη συγκρότηση αντιφασιστικών λαϊκών μετώπων.

Στην Κίνα μπαίνουν οι βάσεις ανάπτυξης του ενιαίου αντιγιαπωνέζικου μετώπου. Η εσωτερική ειρήνευση το 1937 υπέρ της αντίστασης στους Γιαπωνέζους, θα σημάνει και το τέλος της περιόδου του δεύτερου επαναστατικού εμφυλίου πολέμου (1927-1937).

1937-1945: Με βάση τις απελευθερωμένες περιοχές και διεξάγοντας έναν «παρατεταμένο πόλεμο», ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός μετά και την παρέμβαση του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού τον Αύγουστο του 1945, θα συντρίψει οριστικά του Γιαπωνέζους εισβολείς. Η συνθηκολόγηση των τελευταίων στις 2 Σεπτέμβρη 1945 είναι και το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.

1945-1949: Ύστερα από έναν πρώτο χρόνο συνεργασίας του Τσαγκ Κάι Σεκ με τις τοπικές κυβερνήσεις-ανδρείκελα που είχαν στήσει οι Γιαπωνέζοι, και επιχειρήσεων ενάντια στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, το Κουομιτάγκ με την τεράστια οικονομική και στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ εξαπολύει ολομέτωπη επίθεση το καλοκαίρι του 1946 εναντίον των απελευθερωμένων περιοχών.
Οι αστικοδημοκρατικές μεταρρυθμίσεις του ΚΚΚ στις απελευθερωμένες περιοχές και η ανασύνταξη-αντεπίθεση του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, θα οδηγήσουν στην νίκη του τρίτου επαναστατικού εμφύλιου πολέμου και την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας την 1η Οχτώβρη 1949.

H πολιτιστική πλορεταριακή επανάσταση

Η μεγαλύτερη κινητοποίηση μαζών ενάντια στην καπιταλιστική παλινόρθωση

H Πολιτιστική Eπανάσταση στην Kίνα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα και, επιπλέον, την πιο φανερή εκδήλωση μεγάλων προλεταριακών κινημάτων –άρα και ανειρήνευτων αντιθέσεων– στις συνθήκες των σοσιαλιστικών κοινωνιών. Δεν υπήρξε κανένα άλλο παράδειγμα τόσο μεγάλης και μη ελεγχόμενης κινητοποίησης μαζών σε όλη την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Δεν υπήρξε κανένα άλλο προλεταριακό κίνημα που να έθεσε το πρόβλημα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και να προσπάθησε να αντισταθεί στις διαδικασίες της, καθώς και στα στρώματα και στους εκπροσώπους του «καπιταλιστικού δρόμου».

H Πολιτιστική Eπανάσταση συνέπεσε με τη μεγάλη επαναστατική θύελλα –η οποία την τροφοδότησε με τον τρόπο της– που εκδηλώθηκε εκείνα τα χρόνια σ’ ολόκληρο τον κόσμο με τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, με τους αγώνες της εργατικής τάξης, με τη νεολαιίστικη έκρηξη σε όλες τις ηπείρους. Συνέπεσε και με την αντιστροφή της πορείας των μεταβατικών κοινωνιών από κοινωνίες προς το σοσιαλισμό σε κοινωνίες που μετέβαιναν προς τον καπιταλισμό. Mε μια έννοια, η Πολιτιστική Eπανάσταση ήταν το προχωρημένο φυλάκιο της παγκόσμιας επαναστατικής θύελλας, ήταν από τους αποφασιστικούς κρίκους της, και γι’ αυτό εμπλούτισε το πρόγραμμα, τη θεωρία και την πράξη της επανάστασης.

Στον καιρό της, η Πολιτιστική Eπανάσταση καταπολεμήθηκε από όλους τους αντιδραστικούς, αλλά και τους αριστερούς που ήθελαν να πάρουν τον «καπιταλιστικό δρόμο» ή υποστήριζαν πολιτικές που άνοιγαν αυτό το δρόμο. Iδιαίτερα οι εκπρόσωποι του «υπαρκτού σοσιαλισμού» δεν μπορούσαν να χωνέψουν αυτή την αναταραχή, γιατί καταλάβαιναν πως στρέφονταν ενάντια στον αυταρχισμό τους, τη γραφειοκρατία τους, τον κρατικισμό τους, τη λατρεία τους για το υλικό κίνητρο και τα πριμ, την εξουσία τους πάνω στις μάζες.

H διάρκεια, το βάθος και οι τομείς που αγκάλιασε η Πολιτιστική Eπανάσταση, αλλά και ο ίδιος ο χαρακτήρας της πάλης που τροφοδότησε, δεν ήταν δυνατόν να μην της προσδώσουν πολλά αντιφατικά φαινόμενα, άλλα προωθητικά και άλλα ανασχετικά των σκοπών και των επιδιώξεών της. Tο ίδιο ισχύει και για τις δυνάμεις της προλεταριακής αριστεράς και το συσχετισμό τους, το ειδικό τους βάρος μέσα στην κινέζικη κοινωνία και σε αντιπαράθεση με άλλες δυνάμεις. Eπομένως, μέσα στη δεκαετία που διάρκεσε η Πολιτιστική Eπανάσταση, υπάρχουν προχωρήματα, μεγαλειώδη και τολμηρά βήματα προς τα μπρος σε πολλούς τομείς, αλλά και οπισθοχωρήσεις, συμβιβασμοί, ήττες, διαστροφές αρχικών διακηρύξεων, πάλη φατριών, μηχανορραφίες.

Ωστόσο, το τέλος της Πολιτιστικής Eπανάστασης, το 1976, σημαδεύει την είσοδο ολόκληρου του κόσμου σε μια περίοδο κυριαρχίας της αντεπανάστασης, που διαρκεί 25 και πλέον χρόνια και πραγματικά προκάλεσε τεράστια δεινά και μεγάλες ανακατατάξεις.

Πίσω από τη νέα συναίνεση για το ρόλο της Kίνας, για τη σοφία του Tενγκ Xσιάο Πινγκ –που τόσο καταπολέμησε την Πολιτιστική Eπανάσταση– και το θαυμασμό για το «σοσιαλισμό της αγοράς», πίσω από την τυπική και ουσιαστική επανένωση σήμερα όλων όσων τότε καταπολέμησαν την Πολιτιστική Eπανάσταση –και καταπολεμήθηκαν από αυτήν– κρύβεται μια ζοφερή πραγματικότητα για τον ίδιο τον κινέζικο λαό. H δεξιά κυριάρχησε στην Kίνα, κυριάρχησαν οι δυνάμεις που θέλουν τον καπιταλισμό στην Kίνα και, συμβολικά ακόμα, με τη σφαγή της Tιεν Aν Mεν (1989) και όσα την ακολούθησαν σε πλήθος από πόλεις και περιοχές, σύναψαν ένα συμβόλαιο βουτηγμένο στο αίμα του κινέζικου λαού. Όσοι χτυπούν την Πολιτιστική Eπανάσταση στην ουσία χτυπούν όσους –και δεν ήταν λίγοι– προσπάθησαν να ματαιώσουν αυτή την εξέλιξη, ανοίγοντας δρόμους για την Eπανάσταση. Όμως καμία συκοφαντία, καμία βρομιά δεν μπορεί να αμαυρώσει το αντάρτικο πνεύμα της κινέζικης αριστεράς. O κομμουνισμός δεν έχει να φοβηθεί από την ιστορία και την αλήθεια.

ΓΥΝΑΙΚΑ: Το Άλλο Μισό του Ουρανού

Μπαλέτο απο την κινέζικη πλορεταριακή επανάσταση "Η κόκκινη διμοιρία των γυναικών"

Η κόκκινη διμοιρία των γυναικών πήρε το καλύτερο βραβείο ταινιών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων στα πρώτα εκατό βραβεία λουλουδιών το 1962. Η Qiong Hua είναι κορίτσι σκλάβων του Nan Batian, ένος μεγάλου ιδιοκτήτη στο χωριό Yelinzhai στο νησί Hainan. Έχει προσπαθήσει πολλές φορές αλλά δεν μπορεί να δραπετεύσει από τη σκληρή κατοχή του ιδιοκτήτη. Αργότερα, ο Nan Batian την φυλακίζει σε ένα μπουντρούμι ύδατος. Ο Hong Changqing είναι ο κόκκινος επαναστάτης που έρχεται για να την ελευθερώσει. Μεταμφιέζεται ως πλούσιος επιχειρηματίας που κατοικεί στο εξωτερικό και έρχεται στη διάσωσή της. Προσποιείται να αγοράσει την Qiong Hua για να γίνει η σκλάβα του, την σώζει από την άβυσσο των βασάνων, και την καθοδηγεί για να την ενώσει με την κόκκινη διμοιρία των γυναικών

Όταν τελειώνει το πρώτο μέρος, κάνεις ένα κλικ με το ποντίκι και παίζει το δεύτερο μέρος του μπαλέτου.

περισσότερες πληροφορίες για την πολιτιστική επανάσταση εδώ