Έφυγε από τη ζωή η Έλλη Παππά

Η Έλλη Παππά ήταν δημοσιογράφος, συγγραφέας και μαχήτρια της Αριστεράς. Κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παπαδοπούλου και αδελφή της Διδούς Σωτηρίου, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένεια εγκαταστάθηκε στον Πειραιά.

Το σκίτσο του Πικάσο για τον Μπελογιάννη και το χειρόγραφο που το συνόδευε με το ακόλουθο κείμενο: «Το φως από το λαδοφάναρο που φώτιζε το σκοτάδι μιας μαγιάτικης βραδιάς στη Μαδρίτη, τα ευγενικά πρόσωπα του τουφεκισμένου λαού που τον δολοφόνησε ο ξένος άρπαγας στον πίνακα του Γκόγια, είναι η ίδια σπορά φρίκης που σπέρνει με τις ανοιχτές φούχτες των προβολέων πάνω στα ορθάνοιχτα στήθια της Ελλάδας μια κυβέρνηση που σκορπίζει τον θάνατο, τον φόβο και το μίσος. Ενα πελώριο άσπρο περιστέρι περνάει κι αφήνει το οργισμένο του πένθος πάνω στη γη»

Φοίτησε αρχικά στη φιλοσοφική και στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές της, λόγω της Κατοχής, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως δημοσιογράφος. Εργάστηκε στην παράνομη έκδοση του Ριζοσπάστη μέχρι το 1949, οπότε άρχισε η συνεργασία της με τον Νίκο Πλουμπίδη και από τον Ιούνιο του 1950 με τον Νίκο Μπελογιάννη, τον οποίο και έγιναν ζευγάρι στη ζωή.

Η Έλλη Παππά και ο Νίκος Μπελογιάννης συνελήφθησαν (Δεκέμβριος 1950) και παρέμειναν σε απομόνωση έως την πρώτη δίκη τους (Νοέμβριος 1951). Στη φυλακή γεννήθηκε ο γιος τους, Νίκος (Αύγουστος 1951). Ακολούθησε η δεύτερη δίκη, το Φεβρουάριο του 1952) οπότε και το ζευγάρι καταδικάστηκε σε θάνατο. ο Μπελογιάννης εκτελέστηκε, αλλά στην Παππά, λόγω του βρέφους, χαρίστηκε η ζωή και τελικά αποφυλακίστηκε την πρωτοχρονιά του 1964. Εργάστηκε στην ΕΔΑ και από το 1965 ήταν αρθρογράφος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας Δημοκρατική Αλλαγή. Με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 συνελήφθη και εξορίστηκε στη Γυάρο, απ’ όπου αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1968, λόγω σοβαρής ασθένειας.

Ως δημοσιογράφος, εργάστηκε στην Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, στην εφημερίδα Μακεδονία, στο περιοδικό Γυναίκα, στην εφημερίδα Εξπρές και στην εφημερίδα Έθνος. Δραστηριοποιήθηκε στην μεταπολιτευτική ΕΔΑ και στο ΚΚΕ.

Πραγματοποίησε μελέτες για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, όπως «Ο Πλάτωνας στην εποχή μας» και η «Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας - Η έννοια της ελευθερίας στον προσωκρατικό υλισμό», και μελέτες για τον μαρξισμό και τον λενινισμό, όπως ο «Μύθος και ιδεολογία στη ρωσική επανάσταση -οδοιπορικό από το ρωσικό αγροτικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν» και «Ο Λένιν χωρίς λογοκρισία και εκτός μαυσωλείου».

Τα τελευταία πολιτικά βιβλία της, τα οποία κυκλοφόρησαν το 2006, είναι τα «Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου» (εκδόσεις Κέδρος) και «Μακιαβέλι ή Μαρξ» (εκδόσεις Αγρα). Το αρχείο της Έλλης Παππά φυλάσσεται στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α).

Μια πολύ αναλυτική καταγραφή τού έργου της υπάρχει στο: www.elia.org.gr/EntryImages%5C1%5CΠΑΠΠΑ,%20ΕΛΛΗ.rtf

Το τελευταίο αντίο απο την Έλλη Παππά

Η Ελλη Παππά απολογείται κατά τη διάρκεια της δίκης της, στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Τόσο η ίδια όσο και ο σύντροφος και πατέρας του παιδιού της Νίκος Μπελογιάννης καταδικάστηκαν σε θάνατο, ωστόσο η ίδια δεν εκτελέστηκε λόγω του βρέφους της

Τελευταία στιγμή μάς έβγαζαν έναν έναν για να πάμε να πλυθούμε, να πάμε στις τουαλέτες και οι ασφαλίτες έψαχναν ώς και τα παπούτσια. Από αυτή την εξονυχιστική έρευνα καταλάβαμε ότι το πράγμα τελείωνε. Ξέραμε όμως ότι την Κυριακή δεν γίνονται εκτελέσεις. Ελπίζαμε ότι θα έχουμε αυτή την παράταση τουλάχιστον και ότι θα μπορούσε να έρθει και ο δικηγόρος να έχουμε επαφή μαζί του. Την Παρασκευή μας είχαν αφήσει το μοναδικό επισκεπτήριο, όπου ήρθαν οι δικοί μας _ ήρθε η Βασιλική, η μάνα του Νίκου για εκείνον και για μένα ήρθε η Διδώ. Δεν ξέραμε πώς να το ερμηνεύσουμε εκείνο το επισκεπτήριο, γιατί πάντα έχεις και μια πιο αισιόδοξη πλευρά, λες μήπως είναι ένα λασκάρισμα της απομόνωσης ή μήπως είναι ένα τελευταίο αντίο. Ήταν τελευταίο αντίο.

Νύχτωσε, δεν μιλούσαμε, ποιος είχε διάθεση πλέον έστω για καλαμπούρια. Κάποια στιγμή ρώτησα τον Νίκο: «Τι κάνετε εσείς μέσα;» Μου είπε: «Αναλύουμε, διαλύουμε και συνθέτουμε». Μετά κοιμηθήκαμε, περιμένοντας πια ότι ίσως κάτι γίνει την Κυριακή.

Άκουσα τα κλειδιά, τα ταρακούνησε κάπως ο αρχιφύλακας που ερχόταν, στην αυλή ακόμη, πετάχτηκα και φώναξα: «Νίκο;» «Ε, πάμε», μου είπε. Πήγαν απάνω, ανοίξανε το κελί του Νίκου και τα άλλα κελιά: ο Καλούμενος δεν πίστευε ότι θα εκτελεστεί εξαιτίας της στάσης που είχε κρατήσει στη δίκη και όταν άκουσε να ανοίγει και η δική τους πόρτα, λέει στον Μπισμπιάνο, τον άλλο μελλοθάνατο: «Ήρθανε και για σένα». Αλλά δεν είχαν πάει για τον Μπισμπιάνο, είχαν πάει για εκείνον.

Η Ελλη Παππά με τον Νίκο Μπελογιάννη, τελευταία ημέρα της δίκης τους

Δεν πήραν ούτε τον Λαζαρίδη. Ο Μπάτσης εν τω μεταξύ είχε ζητήσει, όταν φύγανε οι άλλοι, οι μη καταδικασμένοι σε θάνατο, να πάει στο κελί του Νίκου. Ήταν η πρώτη φορά που το ζήτησε, σε όλη τη διάρκεια της δίκης δεν μας είχε μιλήσει καθόλου. Είχε πλέον καταλάβει ότι η στάση του δεν ωφέλησε σε τίποτα και ότι ένας δρόμος μόνον υπήρχε και τότε ζήτησε να πάει στο κελί του Νίκου.

Εμένα δεν μου ανοίξανε. «Γιατί δεν ανοίγετε και το δικό μου κελί;» τους ρώτησα. «Δεν είσαι στον κατάλογο», μου είπαν. Όταν ρωτήσανε τον Νίκο ποια είναι η τελευταία του επιθυμία, είπε: «Να δω τη γυναίκα μου». Τον έφεραν στο κελί, δεν μου ανοίξανε την πόρτα του κελιού, αφήσανε μόνο το παραθυράκι.

Ήρθε ο Νίκος κοντά μου, ένα φιλί μέσα από τα κάγκελα, λίγα λόγια ανταλλάξαμε τότε. Ήρθε μετά ο Καλούμενος _τραβήχτηκε για λίγο ο Νίκος_, με πλησίασε και άνοιξε μπροστά μου το πουκάμισό του και μου είπε: «Πάω κι εγώ». Δηλαδή ως εξιλέωση.

Ο Αργυριάδης πέρασε, μου έριξε μια ματιά, πήγε προς τη σκάλα, έκανε μια αόριστη χειρονομία αποχαιρετισμού και έφυγε γρήγορα, κατέβηκε κάτω στο προαύλιο. Ήρθε ο Μπάτσης και μου είπε: «Φρόντισε και για την Ελένη αν μπορέσεις». «Αν ζήσω κι εγώ», αποκρίθηκα. Κι ήταν τρομερό αυτό που είπα και ο Νίκος έσκυψε στο παραθυράκι και τότε είδα να χάνεται το αίμα από το πρόσωπό του και να γίνεται γκρίζο. Αυτό το γκρίζο του θανάτου το είδα εκεί, εκεί. «Πρέπει να ζήσεις εσύ, και για το παιδί και για την εκδίκηση», και πρόσθεσε αυτό: «Μην ξεχάσεις όσα σου έχω πει και όσα σου έχω διδάξει». Μετά ήρθαν οι φύλακες, δώσαμε ένα τελευταίο φιλί μέσα από τα σίδερα. Αυτό ήταν.


Στο Νίκο Μπελογιάννη Η κανονική εκτέλεση του τραγουδιού με όλους τους στίχους...χωρίς τις "περικοπές" των άλλων εκδόσεων...

Το παρακάτω τραγούδι πρόκειται για ελληνική μελοποίηση του ποιήματος του Αλβανού ποιητή Μωϋσή Ζαλόσνια, αφιερωμένο στο Νίκο Μπελογιάννη.

Μαύρο μαντάτο και πικρό την Αλβανία γέμισε και λέει: Τον Μπελογίαννη ξάπλωσαν νεκρό, κι ήτανε σαν να χάσαμε δικό, σαν τον Κεμάλ η καρδιά τον κλαίει.

Σύμβολο λευτεριάς, αγνό στεφάνι το αίμα σου που εχύθη Μπελογιάννη.

Μιλάει ο Εμβέρ στο Κόμμα μας μπροστά… Ενός λεπτού σιγή στο συντροφό μας. Τον πόνο μας με λόγια αδερφικά να πούμε στα συντρόφια τα πιστά στο κόμμα της Ελλάδας τ’ αδερφό μας.

Του Τσώρτσιλ, του Τρούμαν τα σκυλιά, οι άτιμοι προδότες της Αθήνας τον σκότωσαν στη νύχτα τη βαθιά. Μα η Ελλάδα το παιδί της το τιμά, η ματωμένη Ελλάδα η αδερφή μας.

Έχει η Ελλάδα Μπελογιάννηδες πολλούς. Το αίμα τους, ποτάμι φουσκωμένο, ποιος της ζωής θα πνίξει τους χυμούς μεσ’ στης Ελλάδας ζούνε τους βωμούς οι ήρωες – στεφάνι δοξασμένο.

[Ο Κεμάλ που αναφέρεται στην πρώτη στροφή είναι ο Qemal Stafa (Κεμάλ Στάφα) αγωνιστής της αντίστασης ενάντια στον ιταλό κατακτητή. Εξέχον μέλος του Κ.Κ. Αλβανίας ο οποίος σκοτώθηκε στις 5 Μαΐου 1941 στα Τίρανα και τον καιρό εκείνο ήταν επικεφαλής της Νεολαίας του Κ.Κ. Αλβανίας.]

Το τελευταίο γράμμα του Νίκου Μπελογιάννη

Το κομματικό του βιβλιάριο:

Κατεβάστε την ταινία ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο απο εδώ